Het exa­men voor de bij­zon­de­re cu­ra­tor

Gepubliceerd op .

Deze week heeft Mir­jam van der Wei­de te ho­ren ge­kre­gen dat zij is ge­slaagd voor bei­de exa­mens van Stich­ting Bij­zon­de­re Cu­ra­tor Ne­der­land. Mir­jam is al ja­ren­lang bij­zon­de­re cu­ra­tor en staat in­ge­schre­ven als bij­zon­de­re cu­ra­tor voor de Recht­bank Noord-Hol­land, re­gio Alkmaar.

Sinds kort is er een re­gis­ter van Stich­ting Bij­zon­de­re Cu­ra­tor Ne­der­land waar bij­zon­de­re cu­ra­to­ren die vol­doen aan de ver­eis­ten in­ge­schre­ven staan. Die in­schrij­ving is ver­plicht om als bij­zon­de­re cu­ra­tor be­noemd te kun­nen wor­den. Voor de­ge­nen die al bij­zon­de­re cu­ra­tor wa­ren, be­te­ken­de dit dat zij moesten sla­gen voor een exa­men en in een ge­sprek la­ten zij zien hoe zij za­ken be­han­de­len als bij­zon­de­re cu­ra­tor. Het is de be­doe­ling dat zo de kwa­li­teit van de bij­zon­de­re cu­ra­to­ren ge­waar­borgd blijft.

Maar doet een bij­zon­de­re cu­ra­tor ei­gen­lijk?

Vaak wordt ge­dacht aan een cu­ra­tor die wordt be­noemd als ie­mand niet meer han­de­lings­be­kwaam is of een cu­ra­tor die wordt be­noemd bij fail­lis­se­men­ten. Maar een bij­zon­de­re cu­ra­tor heeft een heel an­de­re po­si­tie en taak. Een bij­zon­de­re cu­ra­tor wordt voor een min­der­ja­rig kind be­noemd om in een con­creet ge­val zijn of haar be­lan­gen te be­har­ti­gen.

In de blog van 22 mei 2020 op onze web­si­te wil­de Jus­tin zijn doch­ter Isa er­ken­nen. Ook in die zaak zal een bij­zon­de­re cu­ra­tor zijn be­noemd. Als er spra­ke is van een af­stam­mings­zaak bij de recht­bank, dan heeft de wet ge­re­geld dat er al­tijd een bij­zon­de­re cu­ra­tor wordt be­noemd. Dat kan bij­voor­beeld het ge­val zijn als een va­der zijn kind wil er­ken­nen en daar­voor ver­van­gen­de toe­stem­ming vraagt, of als een moe­der wil dat het va­der­schap wordt ver­nie­tigd om­dat de ju­ri­di­sche va­der niet de bi­o­lo­gi­sche va­der is. Een bij­zon­de­re cu­ra­tor zal dan ad­vies ge­ven aan de rech­ter wat het meest in het be­lang van het kind is. Daar­bij moet de bij­zon­de­re cu­ra­tor na­tuur­lijk ook re­ke­ning hou­den met wat er in de wet staat en wat rech­ters in eer­de­re soort­ge­lij­ke ge­val­len heb­ben be­slist. Een be­paal­de uit­komst kan nog zo in het be­lang van het kind zijn, als het van de wet niet mag, dan kan de bij­zon­de­re cu­ra­tor daar ook niet aan voor­bij gaan.

Daar­naast zijn er si­tu­a­ties waar­bij de ou­ders die het ge­zag over een kind heb­ben, iets an­ders goed voor een kind vin­den dan het kind zelf. Ou­ders met ge­zag zul­len in be­gin­sel zelf als wet­te­lijk ver­te­gen­woor­di­ger voor hun kind op­tre­den. Maar als zij dat niet (wil­len) doen, kan er een re­den zijn om een bij­zon­de­re cu­ra­tor te be­noe­men die de be­lan­gen van het kind gaat be­har­ti­gen.

De ou­ders van Chan­tal (13) zijn ge­schei­den. Zij woont sinds de echt­schei­ding van haar ou­ders bij haar moe­der. Haar ou­ders heb­ben sa­men ge­zag, maar zij kun­nen het niet eens wor­den over het con­tact dat Chan­tal met de va­der zal heb­ben. De moe­der geeft aan dat Chan­tal echt niet meer naar va­der toe wil gaan. De va­der houdt de moe­der aan de om­gangs­re­ge­ling zo­als die op pa­pier is vast­ge­steld. De moe­der dient een ver­zoek in bij de recht­bank om die re­ge­ling te wij­zi­gen. Wan­neer Chan­tal door de kin­der­rech­ter wordt ge­hoord, krijgt de rech­ter de in­druk dat er meer aan de hand is. De kin­der­rech­ter vindt het be­lang­rijk dat ie­mand an­ders de be­lan­gen van Chan­tal gaat be­har­ti­gen als het gaat over het con­tact tus­sen haar en de va­der en be­noemt een bij­zon­de­re cu­ra­tor.

Een bij­zon­de­re cu­ra­tor gaat met ver­schil­len­de men­sen in ge­sprek. Al­ler­eerst (af­han­ke­lijk van de leef­tijd) met de min­der­ja­ri­ge zelf. De bij­zon­de­re cu­ra­tor zal ook met de ou­ders en an­de­re per­so­nen die een be­lang­rij­ke rol spe­len in het le­ven van het kind en over het spe­ci­fie­ke on­der­werp iets kun­nen zeg­gen pra­ten. Denk daar­bij aan een men­tor op school, een the­ra­peut of een ver­trou­wens­per­soon.

In het ge­val van Chan­tal zal de bij­zon­de­re cu­ra­tor eerst met haar in ge­sprek gaan. Om­dat de bij­zon­de­re cu­ra­tor de tijd neemt om te on­der­zoe­ken wat er aan de hand is, kan er ho­pe­lijk een op­los­sing wor­den ge­von­den waar ie­der­een zich in vindt. Chan­tal ver­telt bij de bij­zon­de­re cu­ra­tor dat zij niet meer ie­der week­end naar va­der wil gaan om­dat hij ver weg woont en zij haar so­ci­a­le le­ven in haar woon­plaats heeft. Zij durft dat va­der niet te ver­tel­len om­dat zij hem niet wil te­leur­stel­len en zij wil hem echt wel heel graag blij­ven zien. De bij­zon­de­re cu­ra­tor kan in ge­sprek met alle be­trok­ke­nen ook een be­mid­de­len­de, op­los­sings­ge­rich­te rol spe­len. Uit­ein­de­lijk is de op­los­sing niet dat Chan­tal va­der min­der gaat zien. Zij gaat wel­is­waar een week­end per maand min­der naar haar va­der om dan thuis haar so­ci­a­le con­tac­ten te heb­ben, maar in de va­kan­ties gaat zij lan­ger naar va­der.

Als de bij­zon­de­re cu­ra­tor ie­der­een heeft ge­spro­ken, zal zij een rap­port schrij­ven. Hier­in staat wat de bij­zon­de­re cu­ra­tor heeft be­spro­ken en wat zij in het be­lang van de min­der­ja­ri­ge vindt. Dit hoeft niet het­zelf­de te zijn als wat het kind zelf wil. Het is niet zo dat een bij­zon­de­re cu­ra­tor de ad­vo­caat van het kind is. Ook kan de bij­zon­de­re cu­ra­tor be­slui­ten om zelf een ver­zoek in te die­nen. De recht­bank no­digt de bij­zon­de­re cu­ra­tor vaak ook uit om op zit­ting iets over het rap­port te ver­tel­len, maar het is de rech­ter die uit­ein­de­lijk zelf een be­slis­sing neemt.

Wie kan er vra­gen om een bij­zon­de­re cu­ra­tor?

Zo­als in het voor­beeld van Chan­tal, kan de rech­ter zelf be­slui­ten om een bij­zon­de­re cu­ra­tor te be­noe­men. Maar ook ou­ders, pleeg­ou­ders, de ge­zins­voogd of het kind zelf kun­nen dit doen. Ou­ders of pleeg­ou­ders scha­ke­len vaak een ad­vo­caat in, maar het ge­beurt ook dat kin­de­ren met hulp van de kin­der­rechts­win­kel een brief stu­ren naar de kin­der­rech­ter. Als je vra­gen hebt over het be­noe­men van een bij­zon­de­re cu­ra­tor be­ant­woor­den wij deze graag.